Rozwiązanie, likwidacja, wykreślenie – czym to się różni?

Kiedy i jak kończy się życie spółki?

Rozwiązanie, likwidacja, wykreślenie – czym to się różni?

Dla wspólników i innych osób odpowiedzialnych za działalność spółki, zakończenie działalności spółki to moment strategiczny – czas rozliczeń, porządków i ważnych decyzji. Dla ustania bytu prawnego nie wystarczy „zawiesić działalność” ani zaprzestać sprzedaży – dopiero formalne rozwiązanie i wykreślenie spółki z KRS wiąże się z jej definitywnym końcem. Co oczywiste, nie odbywa się to całkowicie swobodnie –  należy dopełnić procedur  uregulowanych w Kodeksie spółek handlowych.

Jest to pierwszy artykuł z cyklu, w którym pokażę, jak rozwiązać spółkę wpisaną do KRS – w sposób zgodny z przepisami, bez niepotrzebnego ryzyka i kosztów. Na wstępie należy zacząć od uporządkowania terminologii: czym tak naprawdę jest rozwiązanie spółki i co je odróżnia od likwidacji.

Etapy zakończenia działalności spółki: rozwiązanie → likwidacja → wykreślenie

W potocznym języku mówimy często, że spółka „została zamknięta”. Tymczasem w praktyce prawnej oznacza to zazwyczaj przejście przez sekwencję trzech odrębnych etapów:

1. Rozwiązanie spółki – następuje z chwilą wystąpienia jednej z przesłanek określonych w KSH lub umowie spółki. Zazwyczaj będzie to uchwała wspólników, zaś innymi przesłankami są m.in. ogłoszenie upadłości (bankructwo) czy przyczyny przewidziane w umowie spółki,
2. Likwidacja spółki – jest to kilkumiesięczny proces polegający na zakończeniu działalności spółki, ściągnięciu długów, spłacie należności czy upłynnieniu majątku. W pewnych przypadkach jest on nieobowiązkowy,
3. Wykreślenie z KRS – co następuje na wniosek kierowany do sądu rejestrowego. Dopiero ten moment kończy byt prawny spółki.

Jak zatem widać: rozwiązanie nie oznacza automatycznej utraty bytu prawnego przez spółkę. Po rozwiązaniu spółki nadal ona istnieje – jako „spółka w likwidacji”, z likwidatorami zamiast zarządu czy komplementariuszy.

Co może być podstawą rozwiązania spółki?

Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych (m.in. art. 58 i art. 270), do rozwiązania spółki może dojść na skutek m.in.:

• uchwały wspólników o rozwiązaniu spółki,
• ogłoszenia upadłości spółki – czyli potocznie bankructwa,
• upływu czasu, na jaki została zawiązana spółka (jeśli była terminowa),
• orzeczenia sądu – co następuje w ściśle określonych przypadkach, np. na wniosek wspólnika, gdy przez konfliktową sytuację w spółce nie można kontynuować jej działalności,
• osiągnięcia celu spółki i jego wyczerpania,
• innych przyczyn wskazanych w umowie/statucie spółki.

W praktyce najczęściej spotykaną przyczyną jest uchwała wspólników, którzy zgodnie postanawiają zakończyć działalność spółki.

Rozwiązanie jest dopiero wstępem do rozpoczęcia likwidacji spółki.

Czy zawsze trzeba przechodzić likwidację?

Nie – w niektórych przypadkach możliwe jest rozwiązanie spółki bez przeprowadzania likwidacji. Przykłady:

• spółka jawna przejęta przez jednego wspólnika, który przejmuje cały majątek i zobowiązania (art. 67 §1 KSH),
• wykreślenie współki przez sąd rejestrowy przez wzgląd na brak możliwości przeprowadzenia postępowania upadłościowego z powodu niewystarczającego majątku spółki (art. 25a ustawy o KRS).

Zastrzeżenie – tego rodzaju scenariusze są wyjątkami, mają rygorystyczne wymogi formalne i nie zawsze są dopuszczalne, np. przy istnieniu znacznych zobowiązań. Szerzej to zagadnienie opiszę w jednym z dalszych artykułów.

A co z zawieszeniem działalności?

Zawieszenie działalności (zgłaszane do KRS) nie jest równoznaczne z rozwiązaniem spółki. To jedynie czasowe zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej – bez uruchamiania procesu likwidacji. Spółka nadal istnieje, ma swój NIP, REGON, księgi rachunkowe, obowiązki wobec ZUS i fiskusa – nawet jeśli czasowo nie osiąga przychodów.

Z tego względu nie warto odkładać decyzji o likwidacji w nieskończoność – zwłaszcza gdy spółka nie ma perspektyw biznesowych lub osób skłonnych zaangażować się w jej działalność.

Co dalej w cyklu?

W kolejnych artykułach przedstawię m.in.:

• czym dokładnie jest likwidacja i jakie niesie skutki prawne,
• jak przebiega rozwiązanie spółki osobowej (jawnej, komandytowej, partnerskiej),
• jak krok po kroku zlikwidować sp. z o.o. lub S.A.,
• kiedy można zakończyć działalność bez likwidacji,
• oraz jakie błędy najczęściej popełniają wspólnicy przy zamykaniu spółek.

Potrzebujesz pomocy przy rozwiązaniu spółki?

Jeśli planujesz zamknąć spółkę lub chcesz poznać dostępne opcje (w tym przekształcenie lub przejęcie majątku przez wspólnika), skontaktuj się ze mną– przeanalizuję sytuację i dobiorę optymalne rozwiązanie prawne i podatkowe.